Στην εποχή της φεουδαρχίας αν έλεγε κάποιος οτι θα πρέπει να έχει δικαίωμα να ψηφίζει για τους άρχοντες,οι παρευρισκόμενοι θα τον χλευάζανε το λιγότερο και δε θα τολμούσε να κάνει μια τέτοια ουτοπική σκέψη.
Στην εποχή μας της κοινοβουλευτικής πλεόν δημοκρατίας, η σκέψη για εμβάθυνση της δημοκρατικής έννοιας, έχοντας υπόψη το αρχαιοελληνικό πρότυπο, προσκρούει πάλι σε αντιρρήσεις και ένα πλέγμα αυτοπεριορισμών στην σκέψη για μια τέτοια δυναμική κίνηση.
Απο την άλλη, το αδιέξοδο των κοινοβουλευτικών δημοκρατιών που διαπλέκονται,διαφθείρονται και δεν υπερασπίζονται το λαό, οδηγεί στην αναζήτηση και αναπλαισίωση της έννοιας της δημοκρατίας με τον κίνδυνο οι πολιτές και οι λαοί μπροστά στα αδιέξοδα και την φαυλοκρατία, να οδηγηθούν σε άλλες μορφές διακυβέρνησης με περιορισμένα κυριαρχίκα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, στο όνομα κάποιας ανώτερης αρχής που θα επιφέρει την τάξη και την ειρήνη.
Υπάρχει όμως η δυνατότητα ο πολίτης να θέσει τον εαυτό του δυναμικά στο κέντρο των εξελίξεων και να αναλάβει την υψηλή ευθύνη για τον έλεγχο της διακυβέρνησης της χώρας ή του τόπου του και είναι μια διαδικασία απαραίτητη για την προστασία του.Με τον τρόπο που λειτουργεί ο κοινοβουλευτισμος δεν αφήνει πολλά περιθώρια στον πολίτη να ενεργοποιηθεί αντίθετα επιδιώκει την αδρανοποίηση του.Το πλαίσιο για να βρεθεί πάλι ο πολίτης στο επίκεντρο,να αυτοβελτιωθεί και να συμμετέχει στα κοινα δεν είναι μια ουτοπία.Υπάρχει και οφέιλουμε να το μορφοποιησούμε.Είναι η μορφή δημοκρατιάς που δίνει στον πολίτη την αξία οτι είναι οργανικό κομμάτι του συνόλου και οτι είναι θέμα όχι μόνο αξιοπρέπειας αλλά και προσωπικής επιβίωσης, η μέριμνα για τη διακυβέρνηση του τόπου του.
Συστατικό στοιχείο της πραγματικής δημοκρατίας πέρα απο τη εκλογή μέσω ψήφοφορίας είναι η περιοδική κλήρωση από το σύνολο των πολιτών σε διάφορα αξιώματα και ιδιαίτερα στην συγκροτηση του ελεγκτικού σώματος, της σημερινής Βουλής.Για την διαπαιδαγώγηση που έχουμε λάβει από μικρά παιδιά αυτό ακούγεται αδιανόητο και προκαλεί αντιδράσεις η συμμετοχή του οποιούδηποτε πολίτη στη Βουλή με κληρωση.Ας θυμηθούμε όμως πως λειτουργει η δικαστική εξουσία στην απονομή της δικαιοσύνης.Δέκκα ένορκοι,δέκα τυχαίοι πολίτες, καλούνται να αποφασίσουν αν κάποιος θα περάσει τη ζωή του στη φυλακή.Κι όμως έτσι διασφαλίζεται όσο το δυνατόν το αδιάβλητο της απονομής της δικαιοσύνης.
Στην εποχή που ψαχνόμαστε,πεινάμε και διψάμε για δικαιοσύνη και πραγματική δημοκρατία, είναι ευκαιρία να σπάσουμε τους περιορισμούς στην σκέψη μας και να διεκδικήσουμε την γραμμή άμυνας μας απέναντι στην αυθαιρεσία που θίγει την πλειονότητα των πολιτών.
Πριν από είκοσι χρόνια κυκλοφόρησε ένα βιβλίο που έτυχε και βρέθηκε στα χέρια μου:"O βιασμός της θεάς",του δημοσιογράφου Αντρέα Γεωργίου.Στο διαδικτυο δεν βρήκα τίποτα σχετικό για το συγγραφέα και το βιβλίο.Όποιος γνωρίζει κάτι θα τον παρακαλούσα να με πληροφορήσει.Θεωρώ όμως οτι έιναι καλογραμμένο και θέτει με επιχειρήματα τρόπους για την εφαρμογή της άμεσης δημοκρατίας στην εποχή μας και απαντά με επιχειρήματα σε όσους τη θεωρούν ανεφάρμοστη . Παρακάτω είναι σκανάρισμένο ένα μικρό δείγμα της σκέψης του:
Ο Αριστοτέλης, αφού έχει απαριθμήσει τις προηγούμενες πολιτικές μεταβολές στην Αθήνα, καταλήγει:
«Δεκάτη μεταβολή ήταν αυτή των τριάντα και η τυραννίδα των δέκα. Η ενδέκατη, αυτή που είχαμε μετά την κάθοδο από τη Φυλή και τον Πειραιά, από την οποία απορρέει το πολίτευμα που έχουμε μέχρι σήμερα, που ολοένα και περισσότερο δίνει την εξουσία στο πλήθος. Γιατί ο ίδιος ο λαός έκανε τον ίδιο τον εαυτό του κύριο των πάντων και τα πάντα διοικούνται με νομοθετήματα και δικαστήρια στα οποία ο λαός είναι ο κρατών. Γιατί και η νομοθετική δικαιοδοσία της βουλής πέρασε στο λαό. Και πιστεύεται ότι ήταν σωστό αυτό που έκαναν οι Αθηναίοι αφού ευκολότερα διαφθείρονται οι λίγοι παρά οι πολλοί και για κέρδη και για χάρες».
Δε νομίζω ότι η μετάφραση δίνει όλη τη δύναμη και την ενάργεια στη λιγόλογη φράση του Αριστοτέλη, τη φράση εκείνη που μόνο με 21 λέξεις δίνει τον ορισμό της Δημοκρατίας, το μέτρο για να μετράμε κάθε δημοκρατία - ακόμα και την αθηναϊκή. Γι' αυτό δίνω τη φράση αυτη και στην αρχαιοελληνική της μορφή. Ίσως δεν είναι τυχαίο που η φράση αυτή, για την ουσία της δημοκρατίας, είναι γλωσσικά εύκολη και για τους σημερινούς Έλληνες. Αντιγράφω:
«Απάντων γαρ αυτός αυτόν πεποίηκεν ο δήμος κύριον, και πάντα διοικείται ψηφίσμασι και δικαστηρίοις, εν οις ο δήμος εστίν ο κρατών».
Ας προχωρήσουμε, όμως, στην περιγραφή του Αριστοτέλη για τη δημοκρατία της εποχής του:
Οι βουλευτές που έχουν την πρυτανεία της βουλής συντρώγουν με έξοδα του δημοσίου στη Θόλο και μισθοδοτούνται από την πόλη. Είναι επιφορτισμένοι να συγκαλούν σε συνέλευση και τη βουλή και το δήμο: τη βουλή κάθε μέρα, εκτός αν είναι εξαιρετέα και το λαό τέσσερις φορές σε κάθε πρυτανεία».
Με βάση την περιγραφή αυτή, προχωρούμε τώρα σε μια αναπαράσταση με τα δεδομένα της δικής μας εποχής.
Στο προηγούμενο κεφάλαιο είχαμε δει να συγκροτούνται οι δέκα σύγχρονες ελληνικές φυλές και είχαμε γνωριστεί με μια απ' αυτές, τη φυλή του Αίαντα. Φτάνουμε τώρα στη μέρα των εκλογών για την ανάδειξη των βουλευτών που θα κυβερνήσουν τον τόπο για ένα χρόνο.
Δεν έχουμε ούτε φωτογραφίες υποψηφίων, ούτε εκλογικά κέντρα, ούτε μεγάφωνα, ούτε αφισορύπανση, ούτε προεκλογικές συγκεντρώσεις. Οι εκλογές γίνονται με κλήρωση. Η αλήθεια είναι ότι παλιότερα γίνονταν με χειροτονία, δηλαδή με ανάταση του χεριού στη μεγάλη λαϊκή συνέλευση της φυλής. Κρίθηκε όμως σκόπιμο ν' αλλάξει αυτή η διαδικασία. Η φιλοσοφία πίσω από την αλλαγή αυτή ήταν ότι οι ισχυροί υποψήφιοι θα μπορούσαν, με χρήματα ή με εκδουλεύσεις ή και με διάφορους εκβιασμούς, να επηρεάζουν τους ψηφοφόρους να εκλέγουν αυτούς στο αξίωμα του βουλευτή. Το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί και με τους καλούς ρήτορες και τους δημαγωγούς. Έτσι θα υπήρχε κίνδυνος να εκλέγονται στη βουλή μονάχα οι ισχυροί και οι μορφωμένοι και να αποκλείονται οι άνθρωποι του λαού.
Στις τηλεοράσεις μας, λοιπόν, τη μέρα της ανάδειξης των βουλευτών, δε θα έχουμε κάρτες με αριθμούς ψήφων και ποσοστά, ούτε αναλύσεις και προγνωστικά γύρω από τα αποτελέσματα. Θα έχουμε όμως κάτι εξίσου συναρπαστικό: την τελετή της κλήρωσης που θα βγάλει τους πενήντα βουλευτές της κάθε φυλής. Έρχεται η σειρά της δικής μας φυλής, της Αιαντίδας. Από την κληρωτίδα βγαίνουν πενήντα πολυψήφιοι αριθμοί που αντιστοιχούν σε πενήντα μέλη της φυλής. Η αντιστοιχία αριθμών και προσώπων είναι κάτι εύκολο στην εποχή μας, όπως εύκολο είναι να έρθουν μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα στις οθόνες τα ονόματα και, ίσως, οι φωτογραφίες των νέων βουλευτών. Ας γνωριστούμε με μερικούς απ' αυτούς.
Είναι ένας αγρότης από τα Ζαγόρια, ένας λιμενεργάτης από τη Νάξο κι ένας υπάλληλος τράπεζας από την Αθήνα. Και επειδή βρισκόμαστε στην εποχή μας που δικαίωμα να εκλέγονται έχουν και οι γυναίκες, ας γνωριστούμε και με τρεις από τις νέες βουλευτίνες, μια ιδιωτική υπάλληλο από το Παγκράτι, μια νοικοκυρά σ' ένα ορεινό χωριό πάνω απ' τα Γιάννενα και μια πωλήτρια σε κατάστημα τουριστικών ειδών της Σύρου. Είναι τα πρόσωπα που θα μας βοηθήσουν να ζωντανέψουμε τη διήγηση μας, δύο από κάθε περιοχή της Αιαντίδας φυλής.
Οι τελετές, οι δηλώσεις, οι εμφανίσεις στην τηλεόραση, οι φωτογραφίες στις εφημερίδες, τα σχόλια για τις εκπλήξεις, γύρω από τη σύνθεση της βουλής, τελειώνουν και η βουλή των πεντακοσίων στρώνεται στη δουλειά. Πρώτα-πρώτα. καθορίζεται με κλήρωση η σειρά που η κάθε φυλή, δηλαδή οι 50 βουευτές της κάθε φυλής, θα έχει την πρυτανεία της βουλής. Είναι σοβαρό καθήκον με πολλή δουλειά και μεγάλες ευθύνες.
Υποθέτουμε ότι η κλήρωση βγάζει τη δική μας φυλή, την Αιαντίδα, να είναι η πρώτη που θα πρυτανεύσει. Σύμφωνα πάντα με τον Αριστοτέλη, οι άμεσες αποφάσεις που πρέπει να πάρουν οι 50 της Αιαντίδας φυλής είναι:
α. Ημερομηνίες για τις μεγάλες συνελεύσεις του λαού.
β. Προτεραιότητα των θεμάτων που θα μπουν για συζήτηση στις συνεδριάσεις της βουλής που είναι καθημερινές.
Τα έξι γνωστά μας πρόσωπα που βρέθηκαν ξαφνικά όχι μόνο βουλευτές αλλά και στην πρυτανεία της βουλής, μπορεί στην αρχή να είχαν κάποια ανησυχία κι αβεβαιότητα, αλλά τώρα ξέρουν πια πολύ καλά τι έχουν να κάνουν στις 36 μέρες που θα κρατήσει η πρυτανεία τους: να συγκαλούν -όπως είπαμε- κάθε πρωί τη βουλή, να καθορίζουν τον τόπο που θα συνεδριάζει -δεν είναι απαραίτητο να είναι μόνιμα η Αθήνα- να καταρτίζουν το πρόγραμμα της ημερήσιας διάταξης. Να προετοιμάσουν και να συγκαλέσουν τις γενικές λαϊκές συνελεύσεις που, σύμφωνα με το σύνταγμα, πρέπει να είναι τέσσερις σε κάθε πρυτανική περίοδο. Τα θέματα που συζητιούνται κι αποφασίζονται στις συνελεύσεις του λαού είναι καθορισμένα από το νόμο."
Συνεχίζεται...
Δ.Λ
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου